Τoν Μάιο του 2022, η Ευρώπη πανηγυρικά ανακοίνωνε «ανένδοτο» κατά της… απεξάρτησης από το Ρωσικό φυσικό αέριο. 28 μήνες μετά, η πρόοδος που έχει συντελεστεί είναι μάλλον… απογοητευτική. Τόσο μάλιστα, ώστε η απερχόμενη επίτροπος ενέργειας Κάρντι Σίμσον, σε μια διόλου συνηθισμένη κίνηση, να καταφέρεται δημοσίως ενάντια στις χώρες που κάνουν ηθικά και πολιτικά αμφισβητήσιμες επιλογές.
«Το κόστος της συνδιαλλαγής με την Ρωσία δεν μετριέται μόνο με την τιμή του φυσικού αερίου αλλά και με τον αριθμό των νεκρών στην Ουκρανία» είπε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε ότι «δεν το χρειαζόμαστε αυτό το φυσικό αέριο, είναι πολιτική επιλογή συγκεκριμένων χωρών».
Τα νούμερα λένε ότι μέχρι το Μάρτιο του 2022, το μερίδιο των ευρωπαϊκών εισαγωγών Ρωσικού φυσικού αερίου ήταν στο 30,5%. Το 2023 υπήρξε σημαντική πρόοδος καθώς υποχώρησε στο 14,8% όμως μέχρι τον φετινό Μάρτιο η «εξάρτηση» είχε ανέβει και πάλι στο 16,2%, προκαλώντας εκνευρισμό στις Βρυξέλλες. Η Ρωσία παραμένει ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου για την Ευρώπη πίσω μόνο από τη Νορβηγία και τις ΗΠΑ.
Τον Σεπτέμβριο τα ημερήσια έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές αερίου στην Ευρώπη ξεπερνούν τα 120εκατ€ ( 42εκατ€ από το LNG 78εκατ€ από αγωγούς). Στο τέλος του μήνα 3,6 δισ. ευρωπαϊκά ευρώ θα έχουν χρηματοδοτήσει τον Ρωσικό επεκτατισμό.
Από την έναρξη του πολέμου έως σήμερα η Ευρώπη έχει εισάγει Ρωσικό φυσικό αέριο αξίας 91δισ€.
Λόγω γεωγραφικής θέσης και διασυνδέσεων, οι Βρυξέλλες έδωσαν στην Ουγγαρία ελευθέρας να συνεχίσει να εισάγει ρωσικό φυσικό αέριο μέχρι να βρει εναλλακτικές πηγές. Πώς απάντησε η Βουδαπέστη; Ανακοίνωσε συμφωνία με τη Μόσχα για αύξηση των προμηθειών φυσικού αερίου από την Gazprom, το 2025. Το ποσοστό εξάρτησης της Ουγγαρίας ξεπερνά το 80%.
Η Τσεχία – ένας από τους πιο στενούς συμμάχους των Ουκρανών – αύξησαν την εξάρτηση τους από το Ρωσικό αέριο το 2023 στο 60%. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Πράγα έχει στείλει στο Κίεβο βοήθεια αξίας 1,3δισ€. Οι αγορές ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου ξεπερνούν τα 7δισ€.
Ίδια κατάσταση και στη θάλασσα όπου οι καραβιές Ρωσικού υγραερίου αυξάνονται. Το Βέλγιο αύξησε τις εισαγωγές του κατά 48% πέρυσι. 30% ήταν η αύξηση στα λιμάνια της Ισπανίας.
Πριν ένα μήνα, η Ολλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι τα Ρωσικά πλοία στο λιμάνι του Ρότερνταμ έχουν διπλασιάστηκαν σε 2 το μήνα.
Ανάμεσα στους «εξαρτημένους» και η Ελλάδα η οποία μέσω του Turkstream συνεχίζει να εισάγει Ρωσικό φυσικό αέριο μαζί φυσικά με LNG. Οι Ρώσοι έχουν μερίδιο 60% στην Ελληνική αγορά τους 9 πρώτους μήνες του έτους αύξηση 62% σε σχέση με πέρυσι. Κροατία, Ιταλία, Ρουμανία είναι μερικές από τις χώρες που επίσης δεν έχουν ανακόψει το ρυθμό προμηθειών τους.
Θα ρωτήσει κάποιος γιατί η αντίδραση των Βρυξελλών τώρα; Το διαδίκτυο βρίθει από άρθρα και αναλύσεις που περιγράφουν την κατάσταση αλλά έως τώρα η Κομισιόν σφύριζε αδιάφορα. Και οι κακές γλώσσες λένε ότι αν η Σίμσον δεν παρέδιδε το χαρτοφυλάκιο της το Δεκέμβριο, ίσως και να μην ήταν τόσο επιθετική. Ο πρώτος λόγος είναι ότι τα νούμερα δείχνουν ότι αν συνεχίσει με αυτό το ρυθμό η Ευρώπη, το Ρωσικό μερίδιο θα αυξηθεί φέτος.
Επιπλέον οι Ρώσοι είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικοί. Πριν από μερικές ημέρες ο Ρώσος Υπουργός ενέργειας Αλεξάντερ Νόβακ δήλωσε ότι το Ρωσικό LNG είναι 40% φθηνότερο από το Αμερικανικό.
Στην ανακοίνωση της για την αύξηση των Ρωσικών προμηθειών, η κυβέρνηση Όρμπαν πανηγυρίζει για τις προνομιακές τιμές που εξασφάλισε. Το φθηνό Ρωσικό αέριο επέτρεψε στην κυβέρνηση της Τσεχίας να αυξήσει το πλεόνασμα της κατά 1,2δισ€ από τη φορολόγηση των επιχειρήσεων. (Πέρα από το κόστος κάποιες χώρες έχουν πολυετή συμβόλαια με τους Ρώσους που είχαν υπογραφεί πριν τον πόλεμο του 2022)
Οι χαμηλές τιμές των Ρώσων μείωσαν τα κόστη ενέργειας κι άρα και την γκρίνια των κυβερνήσεων ενώ παράλληλα συνέβαλαν και στην ηρεμία των αγορών.
Εξού και τα στραβά μάτια έως τώρα…